การเดินทางของเม็ดทราย

เช้าวันรุ่นขึ้นกระบะสองประตูมาบีบแตรรออยู่หน้าบ้านน้ำฝน พร้อมคำทักทายแบบอิสลาม “อัสซะลามุอะลัยกุม” (https://th.wikipedia.org/wiki/อัสซะลามุอะลัยกุม) น้ำฝนแนะนำเม็ดทรายให้รู้จักหยก นักศึกษาปริญญาโทด้านสิ่งแวดล้อม ม.อ. “หวัดดีค่ะพี่หยก ขอบคุณพี่มากๆเลย ถ้าไม่ได้พี่พวกเราต้องตัวดำก้นพังกันแน่ๆ”  “พี่ทำงานเกี่ยวกับต้นน้ำบนเขา อยากรู้ว่าที่ปลายน้ำที่ออกทะเลมันเป็นยังไง ดีเหมือนกันแหล่ะ ได้เปลี่ยนบรรยากาศบ้าง” ระหว่างทางหาดใหญ่-เทพา ทั้ง 3 คนได้ถกปัญหาสิ่งแวดล้อมกันอย่างสนุกถูกคอ รู้ตัวอีกทีหยกก็พารถมาจอดที่สันทรายขนาดใหญ่กว้างสุดลูกหูลูกตา มีพืชปกคลุมสันทรายนี้อย่างประปราย “โห! กว้างกว่าที่ส่องจาก Google เยอะเลย” เม็ดทรายตื่นเต้นกับภาพชายหาดสุดลูกหูลูกตาเบื้องหน้า ทั้งสามกึ่งวิ่งกึ่งเดินจากถนนดินที่จอดรถไปยังชายหาด ระหว่างทางต้องฝ่าดงหญ้าลูกลมที่มีหนามแหลมคม ซึ่งเป็นพืชพื้นถิ่นที่ขึ้นอยู่บริเวณหาดทรายแห่งนี้มาเนิ่นนานแล้ว (https://www.dmcr.go.th/detailAll/23795/nws/141) “เหนื่อยไม่เบาเลยนะเนี่ย ทำไมหาดตรงนี้มันถึงกว้างขนาดนี้อ่ะ” น้ำฝนถามอย่างประหลาดใจ แม้จะเป็นคนสงขลาแต่ไม่มีโอกาสได้มาเยี่ยมเยือนหาดแถบนี้เลย” “นี่ตกลงใครเป็นคนสงขลากันแน่ แกไม่รู้เลยรึว่าเกิดอะไรขึ้นที่นี่” เม็ดทรายหยอกเพื่อนแรงๆ “เออเน่อะ แต่ไม่เคยมา และถึงมาก็ไม่มีความรู้เรื่องอะไรแบบนี้เลยอ่ะ” น้ำฝนซึ่งไม่มีความรู้มากนักเรื่องชายหาด แต่สนอกสนใจด้านสิ่งแวดล้อมตอบเพื่อน “เห็นกองหินไกลๆตรงโน้นไหม ยาวๆออกไปในทะเลน่ะ เค้าเรียกกันว่า เขื่อนกันทรายและคลื่นปากร่องน้ำ หรือ Jetty” (https://beachlover.net/jetty/) “ยาวมากเลยนะ ลองวัดระยะดูมันมากกว่าครึ่งโลอีก” หยกผู้มีทักษะการค้นข้อมูลมากกว่าน้องๆตามประสานักศึกษาปริญญาโทพูดพลางเอาหน้าจอ Smartphone ที่เปิด Application Google Earth […]

เม็ดทรายไม่ได้รู้ตัวเลยว่ารถตู้ได้พาเธอเดินทางข้ามจากปัตตานีมายังสงขลาเรียบร้อยแล้ว ด้วยสองข้างทางที่เหมือนๆกันหมด บนถนนหมายเลข 43 ที่วิ่งระหว่างปัตตานี-สงขลา ทะเลแรกของสงขลาที่เธอได้ชะเง้อมองผ่านกระจกรถตู้จากที่นั่งด้านขวาคือ หาดทางทิศเหนือของปากร่องน้ำเทพา อ.เทพา เพราะถนนสายหลักที่รถตู้วิ่งนั้นตัดประชิดชายหาดมากๆ เธอจึงได้เห็นภาพชายหาดแถบเทพาแบบเต็มอิ่มยาวๆ “โห! น้ำทะเลสีสวยจัง สวยกว่าที่คิดเยอะเลย” เม็ดทรายพึมพำในใจ ด้วยภาพของชายหาดสงขลาที่เธอเคยได้ฟังจากอาจารย์ของเธอสมัยเรียนตอนปี 3 นั้น ไม่ค่อยมีทะเลหรือหาดแถวไหนที่สวยสะดุดตาสักเท่าไหร่ ครั้นได้เห็นน้ำทะเลสีฟ้าเข้มตัดกับท้องฟ้าสีใส และป่าชายหาดสีเขียวริมทะเลแบบนี้ จึงเป็นภาพที่เกินจินตนาการในหัวไปไม่น้อย ทันทีที่รถตู้จอดที่ตลาดเกษตร ปลายทางของรถตู้เส้นทางปัตตานี-หาดใหญ่ เด็กสาวท่าทางทะมัดทะแมงวิ่งปรี่เข้ามาประชิดตัวรถ “มาจนได้ ดีใจชะมัด” นั่นคือน้ำฝน เพื่อนที่เพิ่งเรียนจบนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (ม.อ.) หมาดๆในเวลาใกล้เคียงกับเม็ดทราย น้ำฝนกับเม็ดทรายเคยร่วมกิจกรรมเชิงอนุรักษ์ด้วยกันที่บางแสนเมื่อสองปีก่อน จากนั้นก็ติดต่อกันอยู่เสมอ “ต้องเริ่มจากไก่ทอดหาดใหญ่ ใบเหลียงผัดไข่ ปิดท้ายด้วยร้านน้ำชาตอนค่ำ” น้ำฝนเล่าแผนการพาไปชิมของเธอให้เม็ดทรายฟังตามประสาเจ้าถิ่นทันทีที่กระโดดขึ้นมอเตอร์ไซค์ พาหนะคู่กายเด็ก ม.อ.  “นี่ๆ สนใจแต่เรื่องกินไม่เปลี่ยนเลยนะแก จะไม่ถามสักหน่อยหรือว่า เรามีแผนการอะไรยังไงที่สงขลาเนี่ย” เม็ดทรายแซวขณะที่กระโดดขึ้นซ้อนท้ายและกอดเอวน้ำฝนจนแน่นตามประสาเด็ก กทม ที่ไม่ค่อยคุ้นเคยกับการนั่งซ้อนท้ายมอเตอร์ไซค์บนถนนสายใหญ่ๆแบบนี้  “เออ นั่นดิ ไม่รู้หล่ะ ไปเติมพลังให้ท้องอิ่มก่อน กินไปคุยไปก็ได้นิ” จากนั้นน้ำฝนก็บิดอย่างรวดเร็วมายังร้านน้ำชาเจ้าประจำของเด็ก ม.อ. ที่ร้านน้ำชา เม็ดทรายกางแผนที่ที่พกติดตัวมาให้เพื่อนดูพร้อมชี้โน่นนี่ในแผนที่พร้อมคำอธิบายอย่างละเอียด […]

“นี่มันยาวมากเลยนะ เดินจนเหนื่อยละยังไม่ถึงที” รุ่นพี่เริ่มบ่นปนหอบ หลังเดินไปตามทางคอนกรีตเล็กๆเชื่อมระหว่างที่จอดรถไปยังปลายแหลม “จริงๆคนที่นี่เค้าเรียกแถวนี้ว่าแหลมโพธิ์กันนะพี่ เพราะแต่ก่อนมีต้นโพธิ์ขึ้นอยู่เยอะเลย” คนท้องถิ่นอย่างดาด้าเริ่มเล่าที่มาของชื่อแหลมตาชีในอดีต “คนที่อาศัยอยู่แหลมโพธิ์นี้เมื่อก่อนบ้านอยู่ที่กรือแซะอาชีพหลักคือประมง พอล่องเรือมาหาปลาแถวนี้แล้วเกิดพายุ กลับบ้านไม่ได้ เลยสร้างกระท่อมหลังเล็กๆ เพื่อพักรอคลื่นลมสงบ ต่อมาชาวบ้านจากหมู่บ้านอื่นๆ ก็มาสร้างที่พักเพิ่มมากขึ้นจนถึงตอนนี้ก็มีสภาพอย่างที่เห็น การเดินทางสมัยก่อนค่อนข้างลำบาก ไม่มีถนนและไฟ ต้องใช้เรือเป็นหลัก คนทั่วไปเลยไม่ค่อยรู้จักแหลมโพธิ์ ตอนนี้การเดินทางสะดวกทำให้แหลมโพธิ์เป็นที่รู้จักเพิ่มขึ้น” ดาด้าเล่าต่อด้วยความภาคภูมิใจกับความรู้ในท้องถิ่นของตนเอง แหลมตาชีหรือแหลมโพธิ์ สัญลักษณ์ที่สำคัญของชายฝั่งทะเลจังหวัดปัตตานี ณ ที่แห่งนี้ตะกอนทรายที่เดินทางเลียบชายฝั่งมาตั้งแต่ปากแม่น้ำโกลกจะเคลื่อนที่มาสะสม เติมเต็มให้แหลมตาชีงอกยื่นยาวออกไปเรื่อยๆ โดยฝั่งซ้ายหรือทิศใต้ของปลายแหลมเป็นป่าชายเลนในอ่าวปัตตานี ส่วนฝั่งขวาหรือทิศเหนือเป็นป่าชายหาดและทะเลฝั่งอ่าวไทย (https://beachlover.net/เม็ดทรายสุดท้ายที่ปลายแหลมตาชี/) “ปลายแหลมมันยื่นยาวขึ้นเกือบทุกปี รูปทรงของสันทรายที่ปลายแหลมก็เปลี่ยนแปลงไปตามกระบวนการทางธรรมชาติตลอด ตรงปลายสุดนี้เป็นสันทรายขนาดใหญ่มากๆ กว้างกว่า 180 เมตรได้ ยื่นยาวออกไปจากแนวป่าสนประมาณ 320 เมตร” เม็ดทรายเริ่มเล่าความรู้ที่ตัวเองค้นเจอผ่าน Smartphone บ้าง “นี่ๆ ดูตรงโน้นสิ มันมีสันทรายเล็กๆตรงปลายแหลม น่าจะเดินข้ามไปได้นะ ไปกันไหม” รุ่นพี่ชี้ชวนน้องๆให้เดินข้ามไปยังสันทรายปลายแหลมที่ตอนนี้พอจะเดินลุยน้ำข้ามไปได้เนื่องจากเป็นช่วงน้ำลงพอดี นักวิชาการบางสำนักชี้ว่า ปลายแหลมนี้กำลังค่อยๆโค้งเข้าไปปิดปากอ่าวปัตตานีในอนาคต ในขณะที่บางสำนักชี้ว่า โอกาสเกิดแบบนั้นน่าจะมีความเป็นไปได้น้อยตราบเท่าที่ยังมีน้ำไหลออกจากปากแม่น้ำปัตตานี “บ้านพี่ที่นรามันไม่มีแหลมทรายสวยๆแบบนี้เลย เท่าที่รู้ก็มีที่นี่กับที่ตะลุมพุก ไว้พอทรายไปตะลุมพุกอย่าลืมถ่ายรูปส่งมาให้ดูบ้างนะ น่าจะสวยเหมือนกัน” รุ่นพี่พูดพลางภาวนาอยู่ในใจว่า […]

หาดตะโล๊ะสะมิแล ตั้งอยู่บนแหลมตาชีหรือแหลมโพธิ์ จ.ปัตตานี ในอดีตเป็นพื้นที่ค่อนข้างรกร้างว่างเปล่า มีบ้านเรือนกระจัดกระจายนับได้ไม่เกิน 10 หลังคาเรือนริมชายหาดแห่งนี้ ตลอดแนวประมาณ 3 กิโลเมตร (https://beachlover.net/ตะโล๊ะสะมิแล-เคยหายไป/) ด้วยเหตุการณ์ความไม่สงบเรียบร้อยในภาคใต้ที่ต่อเนื่องยาวนานมาเกือบ 20 ปี ส่งผลให้พื้นที่นี้ยังถูกพัฒนาไปไม่มาก แต่ในปัจจุบันพบว่าเริ่มมีรีสอร์ทเข้ามาปลูกสร้างริมชายหาดมากมาย ส่วนใหญ่เป็นรีสอร์ทที่ราคาไม่สูงมากนัก และมักจะรองรับลูกค้าเป็นครอบครัวหรือกลุ่มใหญ่ “ชาปัตตานีนี่อร่อยสมชื่อจริงๆ” เม็ดทรายดูดชาฟอดใหญ่ในแก้วซึ่งเหลือชาสีส้มเข้มเพียงก้นแก้วเท่านั้น “ชาทางใต้ก็แบบนี้ทั้งนั้น ที่บ้านพี่แกก็บอกว่าอร่อยเหมือนกันใช่ไหมหล่ะ” รุ่นพี่ท้าวความตอนพาเม็ดทรายไปกินโรตีและชาชักในตลาดริมแม่น้ำบางนรา “กาแฟพี่แก้วนี้ก็อร่อยมากเลยหล่ะ” “นี่ๆๆตรงนั้นมันเคยมีกองหินยาวๆยื่นออกไปด้วยนะทราย ปีที่แล้วเรายังเห็นมันอยู่เลย หายไปไหนแล้วไม่รู้” ดาด้าชี้ชวนให้อีกสองคนละสายตาจากชาเย็นและกาแฟเย็นไปยังชายหาดที่อยู่ตรงหน้าร้านกาแฟที่ทั้งสามคนแวะเติมพลัง “เราพอจำได้ว่ามันมีประมาณ 3 กองเลยนะ ยื่นยาวๆตรงหน้าหาดตรงนี้อ่ะ” “อืม…มันน่าจะทิ้งร่องรอยอะไรไว้บ้างนะ ไม่น่าจะหายไปง่ายๆแบบนี้” เม็ดทรายพูดพลางกวาดมือและเท้าไปมาบนพื้นทราย “เราก็ว่านะ หินก้อนใหญ่ออก หนักจะตาย” ดาด้าพูดพลางช่วยเพื่อนคุ้ยทรายหน้าหาดตามประสานักกฎมายที่ต้องการหลักฐานเพื่อยืนยัน “มันใช่อันนี้ไหมด้า” รุ่นพี่ตะโกนมาจากอีกฟากที่ห่างไปสัก 20 เมตรได้ “มันมี 3 กองใช่ไหม นี่คงเป็นหนึ่งในนั้น อีก 2 กองหาไม่เจอ” “นี่ไง มันอยู่ใต้ทางเดิน” เม็ดทรายพูดพลางวิ่งเข้าใส่กองหินที่บัดนี้ถูกปิดทับด้านบนด้วยแผ่นไม้ที่ร้านกาแฟนำมาปิดไว้เป็นทางเดินเพื่อใช้ถ่ายรูปริมทะเล ในที่สุดทั้ง 3 […]

“อ้าว! นี่พี่ก็ขับตาม Google map มานะ ทำไมมันไม่มีทางไปต่อแล้วหล่ะ” รุ่นพี่งุนงงกับถนนที่สิ้นสุดตรงนี้ ทั้งที่ยังปรากฏเส้นทางให้ไปต่อได้ถึงแหลมตาชีใน Google map “เอ…ยังไงกันหล่ะเนี่ย ของหนูก็ยังมีเส้นทางอยู่ในพี่” ดาด้าพูดพลางโชว์หน้าจอระบบนำทางของตัวเอง “ของเราก็เหมือนกับด้าเลย” เม็ดทรายสนับสนุนข้อมูลต่อทันที แท้จริงแล้ว ถนนเส้นที่ทั้งสามคนกำลังงุนงงอยู่นั้น ในอดีตเป็นถนนที่วิ่งเลียบทะเลจากปากน้ำปานาเระไปถึงแหลมตาชี แต่หลังจากงานก่อสร้างเขื่อนกันทรายและคลื่นปากร่องน้ำปานาเระแล้วเสร็จ ก็ส่งผลกระทบให้ชายหาดแถบนี้ รวมถึงถนนเส้นนี้ถูกกัดเซาะจนขาดไปในที่สุด (https://beachlover.net/ถนน-ปานาเระ-หายไปไหน/) “มันส่งผลกระทบรุนแรงมากขนาดนี้เลยรึ แบบนี้คุ้มกันไหมกับการตัดสินใจสร้างน่ะ” รุ่นพี่แสดงทัศนะของตัวเองทันทีที่ทั้งสามคนเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นตรงหน้าจากการหาข้อมูลผ่าน Website  “นั่นแหล่ะ พี่ว่าไหมว่าเค้าจะต้องสร้างอะไรตรงนี้ต่อไปแน่ๆ ยิ่งมันกัดเซาะแบบถนนหายไปแบบนี้ ยิ่งต้องสร้างถนนใหม่ หรือหาอะไรมาป้องกันแน่นอนเลย” เม็ดทรายพูดพลางเดินถ่าย vdo clip ไปพลาง  “นี่ถ้าเค้าไม่ตัดถนนเลียบทะเลมากขนาดนี้ ก็คงไม่มีปัญหาอะไรเน้อะ มันน่าจะมีกฎหมายเรื่องระยะถอยร่น อะไรประมาณนี้อยู่นะ พอจำได้บ้างตอนอาจารย์ยกตัวอย่างในวิชากฏหมายสิ่งแวดล้อมอ่ะ” ว่าที่นักกฏหมายอย่างดาด้าพูดพลางก้มหน้าก้มตาค้นข้อมูลบางอย่างผ่าน website  (https://beachlover.net/วิชาการ-ระยะถอยร่นชายฝั่งทะเล/) “เข้าใจแล้ว ถ้าเป็นอาคารสิ่งปลูกสร้างถาวรมันจะต้องถอยร่นเข้ามาจากแนวน้ำทะเล 12 เมตร แต่ถ้าเป็นถนนมันยังไม่มีกฎหมายที่บังคับเรื่องนี้” ดาด้าสรุปข้อมูลในเอกสารที่เธอค้นเจอจากหน้าจอให้ทุกคนฟัง (https://beachlover.net/กฎกระทรวง-เกี่ยวกับระยะร่นอาคารจากชายฝั่ง/) “แบบนี้นี่เอง พี่เห็นถนนริมเลแถวบ้านพี่นี่ตัดประชิดทะเลมากๆเลย พอช่วงมรสุมทีนึงนะ อบต. ก็ต้องหางบมาซ่อมถนนเกือบทุกปีเลย” รุ่นพี่นึกภาพถนนริมชายหาดหลายแห่งของนราธิวาสได้  “คราวนี้พวกเราจะเอายังไงต่อดีหล่ะ” “ตะกี้เราผ่านทางเข้าเล็กๆทางซ้ายมือมา […]

“มันกว้างน้อยกว่าที่คิดไว้แฮ่ะ” เม็ดทรายพูดขึ้นทันทีที่ได้เห็นปากแม่น้ำโกลกเป็นครั้งแรกในชีวิต  “นี่เองรึ หาดแรกของไทยที่เม็ดทรายเปลี่ยนสัญชาติ” รุ่นพี่พูดพลางนั่งคุกเข่าจับเม็ดทรายขึ้นมาใส่มือแล้วพิจารณาอย่างถี่ถ้วน ด้วยแบคกราวการศึกษาทางด้านภูมิศาสตร์ แม้จะหันหลังให้องค์ความรู้นี้แล้วไปประกอบกิจการส่วนตัว คลังความรู้ในหัวเท่าที่พอจะจำได้บอกเค้าว่า ส่วนประกอบหลักของทรายบนหาดนี้มาจากแม่น้ำ “มันมี Quartz ต่ำอ่ะ น่าจะมาจากบกเป็นหลักนะ” เม็ดทรายยืนดื่มด่ำบนหาดทรายเม็ดแรกนี้ไปนานเท่าไหร่ไม่รู้ จนมีเสียงจากรุ่นพี่ชักชวนให้เดินไปดูกองหินขนาดใหญ่ที่ปากแม่น้ำ “เดินไปจนสุดเลยนะ ไหวไหม”  “สบายมาก นำไปเลย” เม็ดทรายพูดพลางลุกขึ้นเดินตามรุ่นพี่ ตาต้องก้มมองทางเดินตลอดเวลาเพราะทุกก้าวย่างบนกองหินต้องเดินอย่างระวัง เพราะอาจหกล้มได้ง่ายหากเลือกเหยียบบนก้อนหินที่ไม่มั่นคง หรือก้าวหล่นลงไปในซอกระหว่างก้อนหิน  “มันเรียกว่า เขื่อนกันทรายและคลื่นปากร่องน้ำ หรือภาษาเชิงเทคนิคเค้าเรียกว่า Jetty นะพี่ (https://beachlover.net/jetty/) มันสร้างไว้ให้เรือเข้าออกอย่างสะดวก ตะกอนทรายไม่ไปอุดปากร่องน้ำ” เม็ดทรายรื้อฟื้นความรู้สมัยเรียนตอนปีสามมาอธิบายรุ่นพี่ “แล้วทำไมไม่ขุดลอกเอาหล่ะ ถ้าตะกอนมาปิดร่องน้ำก็น่าจะขุดเพื่อเปิดปากร่อง” รุ่นพี่ถาม “ก็หน่วยงานเค้าบอกมันไม่ยั่งยืนอ่ะพี่ มันต้องกลับมาขุดบ่อยๆเค้าว่าเปลืองงบประมาณ มันยังช่วยให้น้ำถูกระบายลงทะเลได้สะดวกขึ้นด้วยนะ เวลาน้ำฝนตกลงในพื้นที่มากๆ ถ้าปากทะเลเปิดตลอดเวลา น้ำก็จะได้ไหลลงทะเลได้สะดวก” ทั้งสองคนถกกันตามปกติของคนที่เคยเคลื่อนไหวด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมมาเหมือนกัน ถัดจากจุดนี้ไปทางใต้ประมาณ 500 เมตร ฝั่งตรงข้ามของกองหินที่ทั้งคู่พากันกระโดดเล่นไปมาอย่างสนุกสนานคือดินแดนของประเทศมาเลเซีย จริงๆแล้วอีกหน้าที่หนึ่งของ Jetty ปากแม่น้ำโกลกที่เม็ดทรายอธิบายรุ่นพี่ไปบ้างแล้ว ก็คือการตรึงแนวขอบเขตดินแดนของทั้งสองประเทศให้อยู่กับที่  ไม่เคลื่อนไปมาตามการเคลื่อนที่ของตะกอนทรายตามธรรมชาติ“ไปต่อกันเถอะ อยากเห็นหาดทางโน้นแล้วว่าจะเป็นไง”  เม็ดทรายพูดพลางชี้ไปทางทิศเหนือที่มองไกลๆเหมือนมีอะไรยื่นออกมาจากชายหาด รุ่นพี่ขับรถบนถนนที่ขรุขระและไม่มีการเทพื้นผิวใดๆเลาะชายหาดไปทางทิศเหนือ  ไปยังหมู่บ้านเล็กๆที่ตั้งอยู่บนคาบสมุทรตากใบที่มีชื่อว่า […]

เม็ดทรายมาถึงดินแดนที่เธอไม่คุ้นเคย ทั้งวัฒนธรรม ภาษา อาหาร นราธิวาสควรเป็นจังหวัดที่ดูน่ากลัว ต้องระแวดระวังตัวตลอดเวลา แต่สัมผัสแรกของเม็ดทรายกลับไม่เป็นเช่นนั้น  ผู้คนมีน้ำใจ น่ารัก เธอได้รับการต้อนรับเป็นอย่างดีจากรุ่นพี่และญาติๆของรุ่นพี่ที่เป็นชาวนราธิวาส พูดภาษาไทยกับเธอบ้าง แต่โดยมากมักจะพูดภาษาถิ่นผ่านทางรุ่นพี่มาถึงเธอเสียมากกว่า “อย่าไปนินทาเค้าหล่ะ ป้าพี่เค้าฟังออกหมดนะ เค้าดูทีวี ดูละครไทย อ่านหนังสือพิมพ์ทุกวัน เพียงแต่เค้าจะเขินๆคนกรุงเทพแบบเราน่ะ เลยไม่ค่อยกล้าพูด” รุ่นพี่รีบเตือนแม้จะรู้ว่ารุ่นน้องอย่างเม็ดทรายจะไม่มีวันพูดนินทาใครทั้งต่อหน้าและลับหลังก็ตาม  เย็นวันที่เม็ดทรายเดินทางไปถึง รุ่นพี่พาเธอไปนั่งกินโรตีกันริมถนน ซึ่งถือเป็นอาหารที่ว่ากันว่า ใครมาพื้นที่สามจังหวัดต้องไม่พลาดกินโรตีและชาชัก “พรุ่งนี้เราไปเริ่มจุดแรกที่ปากน้ำโกลกกันเลยนะพี่ ตรงนั้นเป็นหาดที่ทรายเม็ดทรายจากฝั่งมาเลเซียเดินทางข้ามมา” เม็ดทรายผู้ไม่ได้เอนจอยกับอาหารการกินสักเท่าไหร่ รีบแจ้งโปรแกรมกับสารถีของเธอทันทีที่กินโรตีทิชชู่ และดูดชาชักฟองฟอดนั้นหมด “ได้ๆที่เคยบอกพี่ใช่ไหมหล่ะ ว่ามันเปลี่ยนสัญชาติเป็นที่แรกก็คือตรงนั้น มันต้องใช้พาสปอตไหมนะ กว่าจะข้ามมาได้ ตม.(ตรวจคนเข้าเมือง) ที่นี่เข้มงวดมากเลยนะจะบอกให้ 555” รุ่นพี่ทวนคำพูดที่เม็ดทรายเคยอธิบายไปเมื่อครั้งก่อน “แล้วทำไมต้องไปทางใต้ก่อนด้วยหล่ะ บ้านพี่อยู่ค่อนมาทางปัตตานีแล้ว เราขับเลาะจากเหนือลงใต้แทนไม่ได้รึ”  “ไม่ได้พี่ หนูอยากเริ่มต้นการเดินทางตามทิศทางเดียวกันกับเม็ดทรายน่ะ” เม็ดทรายอธิบายต่อถึงเหตุผลจากการเริ่มเดินทางที่ จ.นราธิวาส และเลาะขึ้นไปทางทิศเหนือว่า เม็ดทรายที่หล่อเลี้ยงชายหาดในประเทศไทยนั้นเดินทางข้ามแดนมาจากฝั่งมาเลเซีย และมีทิศวิ่งขึ้นเหนือไปเรื่อยๆ จนถึงนครศรีธรรมราชก็จะวิ่งกลับในอีกทิศหนึ่ง โดยแต่ละโซนของชายหาดในประเทศทั้งตะวันออก อ่าวไทย อันดามัน มีทิศทางการเคลื่อนที่ของเม็ดทรายที่แตกต่างกันออกไป  “อืม…ต้องคิดเยอะขนาดนั้นเลยนะเรา นี่มาเที่ยวรึมาทำสารคดีเนี่ย”  คืนนั้นทั้งคู่ไม่ได้นั่งถกปัญหาสิ่งแวดล้อมอื่นๆแบบที่เคยทำเวลาที่สองคนมาเจอกัน […]

ภาพในหัวของเม็ดทรายคือแผนที่ประเทศไทยขนาดใหญ่ ที่มีแนวชายฝั่งทะเลยาวรวมกันประมาณ 3,151 กิโลเมตร ใน 23 จังหวัด (https://beachlover.net/thailand-beach/) หากรวมเอาเกาะเล็กเกาะน้อยเข้าไปอีกก็จะยาวรวมกันกว่า 6,000 กิโลเมตร  เธอเริ่มคิดแล้วว่า ระยะเวลาเพียง 5 เดือนนี้ คงไม่เพียงพอที่จะนำเธอไปตามเกาะแก่งต่างๆได้ทั้งฝั่งอันดามันและอ่าวไทย แต่ภาพจากรายการนำเที่ยว VDO จาก Youtuber และภาพที่เธอยังพอจดจำได้จากห้องเรียนวิชาวิศวกรรมชายฝั่ง เหมือนเป็นแรงกระตุ้นให้เธอตัดสินใจว่าจะเลือกเพียงบางเกาะที่มีเรื่องราวที่น่าสนใจ   “เกาะนี้ก็สวย เกาะนี้ก็ธรรมชาติดีงามมากอ่ะ ตัดสินใจไม่ถูกเลย” เม็ดทรายพึมพำกับตัวเองเมื่อต้องเลือกว่าจะไปเกาะไหนบ้าง สุดท้าย กว่า 10 เกาะคือเป้าหมายที่เธอเลือกแล้วว่าจะต้องอยู่ใน The must ที่จะต้องไปเยือนให้ได้ เม็ดทรายวางแผนในหัวแบบคร่าวๆ ว่าการเดินทางของเธอควรจะเริ่มจากชายหาดทางทิศใต้สุดของประเทศก่อนเป็นลำดับแรก เหตุเพราะทรายเม็ดแรกที่เปลี่ยนสัญชาติจากมาเลเซียมาเป็นไทยนั้นเกิดขึ้น ณ ปากแม่น้ำโกลก อ.ตากใบ จ.นราธิวาส   คิดได้แบบนั้นจึงไม่รอช้าที่จะติดต่อรุ่นพี่ที่เคยทำกิจกรรมเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมมาด้วยกันครั้งอยู่มหาวิทยาลัย ที่กลับมาทำมาหากินอยู่ที่บ้านเกิด จ.นราธิวาส ให้มาร่วมทริปครั้งนี้ด้วยกัน อย่างน้อยก็เพื่อความสะดวกในการสื่อสารภาษาถิ่นของทางสามจังหวัดชายแดน (https://www.langarchive-th.org/th/collection/malayu-patani) ที่เม็ดทรายไม่เคยแม้แต่จะได้สัมผัสสักครั้งหนึ่งในชีวิต “ได้เลยเดี๋ยวพี่พาทัวร์เองเป็นคนขับไกด์และล่ามให้นะ” เสียงปลายสายตอบรับอย่างฉับไว  “แล้วจะมากันกี่คน จะได้หาที่พักรอไว้เลย” ปลายสายถาม “คนเดียวพี่ เหมือนเดิม” เม็ดทรายตอบ […]

เม็ดทราย เป็นเด็กผู้หญิงตัวเล็กที่รักการผจญภัย ทั้งยังเสพติดการเดินทางอย่างไม่หยุดหย่อน สถานที่ที่เม็ดทรายหลงใหลมากที่สุดคือทะเลและชายหาด อาจสืบเนื่องมาจากการที่พ่อแม่ตั้งชื่อของเธอว่า  “เม็ดทราย” ซึ่งเป็นชื่อที่มีนัยยะถึงสถานที่ที่พ่อกับแม่พบรักกันครั้งแรก ณ ชายหาดเขาหลัก จ.พังงา เมื่อ 25 ปีที่แล้ว การเดินทางของเม็ดทรายเริ่มเกือบจะทันทีเมื่อการสอบปลายภาควิชาสุดท้าย ในภาคเรียนสุดท้าย ของการเรียนระดับมหาวิทยาลัยสิ้นสุดลง เธอรีบกลับบ้านและกวาดข้าวของที่จำเป็นใส่เป้ใบเขื่องขนาด 45 ลิตร พร้อมรองเท้าผ้าใบคู่เก่งที่ออกเดินทางกับเธอมาแล้วกว่า 10 ประเทศ ทุกคนที่บ้านรับรู้ร่วมกันว่าเธอกำลังจะออกเดินทางไปตามใจฝัน ฝันที่อยากไปเหยียบเม็ดทรายบนชายหาดทุกจังหวัดในประเทศไทย ความฝันที่ไม่เคยทำได้สำเร็จตลอดชีวิตที่ยังต้องวนเวียนอยู่กับโรงเรียนและมหาวิทยาลัย ตลอดระยะเวลา 21 ปีเต็ม  “เอาให้เต็มที่เลยลูก ใช้ชีวิตให้สนุก แล้วหอบพลังกลับมาเยอะๆนะ” พ่อแม่ของเธอผู้ที่เอาใจช่วยและคอยสนับสนุนเธอเมื่อเธอเดินทางท่องโลก cheer up กับการเดินทางทุกครั้ง  แม้ทุกครั้งเธอเพียงแค่แจ้งเพื่อทราบโดยไม่เคยขออนุญาตเลยก็ตาม พลังที่พ่อแม่ของเธอบอกให้หอบกลับมาจากทะเล  เธอคงจะต้องหอบมันท่องไปในอีกประเทศ เพราะเธอได้คว้าทุนการศึกษาระดับปริญญาโทและเอก ณ  ประเทศญี่ปุ่น ได้สำเร็จ ระยะเวลา 5 เดือนก่อนเดินทางไปศีกษาต่ออีก 5 ปีเต็มนี้ ฝันนี้จะสำเร็จหรือไม่ เม็ดทรายจะได้พบเจออะไรบ้าง เธอจะได้รับพลังอย่างเต็มเปี่ยม หรือ หมดพลังไปกับการเดินทางครั้งนี้ โปรดติดตามและเอาใจช่วยการเดินทางของเม็ดทรายไปพร้อมๆกัน

การเดินทางของเม็ดทราย คือเรื่องราวที่แต่งขึ้นโดยแทรกข้อเท็จจริงผสมองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับทะเลและชายหาด ชื่อตัวละครอาจเหมือนหรือคล้ายกับประสบการณ์ของผู้เขียนเพื่อไม่ต้องลำบากในการคิดคาแรคเตอร์ของตัวละคร มันอาจจะไปเหมือนหรือคล้ายกับใคร ถ้าชอบก็ดีไป แต่ถ้าไม่ชอบก็ขออภัยไว้ ณ ที่นี้ด้วย  ผู้เขียนมิอาจหาคำจำกัดความ และไม่ต้องการจำกัดความของเรื่องแต่งนี้ว่าเป็นงานเขียนประเภทใด เอาเป็นว่า อยากเขียนมันออกมาแบบนี้ เพื่อเป็นบันทึกการเดินทางในรูปแบบที่แทรกข้อมูล องค์ความรู้ แบบไม่หนักหัวมากนัก  ผู้เขียนมิอาจระบุได้ว่า การเดินทางของเม็ดทรายนี้ จะเดินกันไปถึงเมื่อไหร่ และเดินกันไปกี่ตอน นานกี่เดือน เอาเป็นว่า มีเวลาเขียนก็จะเขียนมันทิ้งไว้  ผู้เขียนอยากให้ผู้อ่านที่ต้องการอ่านเอาความรู้ ไปตามอ่านข้อมูลเชิงลึกได้ใน Link ที่แนบมากับเนื้อหา ซึ่งส่วนใหญ่เป็นข้อมูลใน www.beachlover.net นี้อยู่แล้ว สุดท้าย หวังว่าผู้อ่านจะได้เสพความรู้เรื่องการพังทลายของชายหาดไปพร้อมๆกับงานเขียนนี้ จะสนุกกับมันหรือไม่นั้น แล้วแต่ความชอบของแต่ละคน แต่ผู้เขียนนั้น Enjoy กับงานเขียนชิ้นนี้มากพอๆกับการออกย่ำทรายไปตามชายหาดทั้งในและต่างประเทศ และเมื่อสองงานที่ผู้เขียน Enjoy มากพอๆกันได้มาเจอกัน “การเดินทางของเม็ดทราย” จึงเริ่มต้นขึ้น