กรมเจ้าท่า

Beach Lover ออกสำรวจชายหาดบ้านกรูด อำเภอบางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ช่วงเดือนตุลาคม 2568 พบว่าปากร่องน้ำบ้านกรูด กำลังอยู่ในช่วงดำเนินการขุดลอกตะกอนทรายที่ทับถมบริเวณปากร่องน้ำ โดยมีเครื่องจักรและเรือดูดทรายเข้าปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่อง ทำไมต้องขุดลอก? โดยทั่วไปของสภาพปากร่องน้ำในประเทศไทย ยามเมื่อน้ำจากแม่น้ำมีปริมาณน้อย กระแสน้ำเลียบชายฝั่งจะนำพาตะกอนเข้ามาทับถมบริเวณปากร่อง จนอาจส่งผลให้ปากร่องน้ำปิดสนิทหรือตื้นเขินจนอาจทำให้ เรือเข้า–ออกได้ลำบาก โดยเฉพาะช่วงน้ำลง การระบายน้ำจากร่องน้ำลงทะเลช้าลงในฤดูฝน ด้วยเหตุนี้ กรมเจ้าท่าจึงสร้างเขื่อนกันทรายและคลื่นปากร่องน้ำ (Jetty) ขึ้นเพื่อบรรเทาปัญหาดังกล่าว สำหรับปากร่องน้ำบ้านกรูดนี้สร้างด้วยงบประมาณ 109,860,000 บาท โดยบริษัท วัฒนาธร จำกัด เป็นผู้รับจ้างก่อสร้าง (https://www.thairath.co.th/news/local/central/2717611) เป็นการก่อสร้างในลักษณะเขื่อนเรียงหิน จากปากคลองกรูดทั้งฝั่งซ้ายและขวา ทอดยาวออกไปในทะเลด้านทิศตะวันออก 235 เมตร ด้านทิศตะวันตก 325 เมตร โครงการนี้ยังรวมถึงงานก่อสร้างกำแพงป้องกันตลิ่งยาว 160 เมตร ตลอดจนงานขุดลอกร่องน้ำและหน้าท่า งานเสริมทรายบริเวณชายหาดบ้านกรูด ระยะทาง 1,150 เมตร โดยเป็นงบฯ ต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2563-2565 สิ้นสุดสัญญา 23 มิถุนายน 2565  (https://www.thairath.co.th/news/local/central/2717216) แม้ว่าปากร่องน้ำบ้านกรูดจะมีเขื่อนกันทรายและคลื่นปากร่องน้ำทั้งสองฝั่งแล้วก็ตาม ยังคงพบการตื้นเขินของปากร่องน้ำนี้อยู่บ่ายครั้ง จนทำให้กรมเจ้าท่าต้องดำเนินการขุดลอกปากร่องน้ำตามที่เห็นในภาพ […]

“หาดคลองวาฬ” เคยเป็นหนึ่งในชายหาดที่มีชื่อเสียงของเมืองประจวบคีรีขันธ์ ด้วยแนวโค้งของอ่าวที่ทอดยาวจากเชิงเขาไปจรดท่าเทียบเรือประมง ชายหาดทรายละเอียดสีอ่อน และบรรยากาศสงบ ที่พักราคาไม่แพงเมื่อเทียบกับหาดใกล้เคียง นักท่องเที่ยวมักเลือกมาพักมองทะเลในวันหยุดสุดสัปดาห์ ที่นี่เคยมีแนวหาดธรรมชาติที่คลื่นสามารถซัดขึ้นลงได้อย่างอิสระ และเป็นพื้นที่ที่ชาวบ้านใช้ลากเรือขึ้นฝั่ง จับปู หาปลา หรือจัดกิจกรรมริมชายหาดในช่วงน้ำลง แต่ปัจจุบัน “หาดคลองวาฬ” ที่หลายคนจำได้ได้เปลี่ยนโฉมไปอย่างสิ้นเชิง แนวชายหาดธรรมชาติแทบไม่เหลือให้เห็น เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่ถูกแทนที่ด้วย “กำแพงกันคลื่นแบบขั้นบันได” ที่ยาวต่อเนื่องตลอดแนวฝั่ง หลายปีที่ผ่านมา หาดคลองวาฬเริ่มประสบปัญหาการกัดเซาะอย่างต่อเนื่อง ชายหาดถูกกัดเซาะเข้าใกล้แนวถนนและสิ่งปลูกสร้างริมฝั่ง หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงเริ่มหามาตรการป้องกัน ทั้งการสร้างเขื่อนกันคลื่นนอกชายฝั่งแบบหินทิ้งจำนวน 11 ตัว ความยาวตัวละ 50 ม. จำนวน 5 ตัว และยาวตัวละ 100 ม. จำนวน 6 ตัว ตลอดแนวชายฝั่งยาวประมาณ 1.3 ก.ม. สร้างเมื่อปี 2548  พร้อมกำแพงกันคลื่นแบบต่างๆประชิดชายฝั่ง เกือบตลอดทั้งแนว (อ่านและดูภาพเพิ่มเติมได้ที่ https://beachlover.net/คดีคลองวาฬ-จ-ประจวบคีรีข/) อย่างไรก็ตาม หน่วยงานที่เกี่ยวข้องยังมองว่ากำแพงกันคลื่นที่สร้างขึ้นประชิดหาดนั้นต่างคนต่างทำ ไม่มีความมั่งคงถาวรและไม่เป็นระเบียบ (อ่านเพิ่มเติมได้จาก https://beachlover.net/ระเนระนาด-หาดคลองวาฬ-ปร/) ในเวลาต่อมา กรมโยธาธิการและผังเมืองจึงได้มีการก่อสร้างโครงสร้างป้องกันชายฝั่งถาวร เริ่มจากบริเวณใกล้ท่าเทียบเรือและขยายต่อเนื่องไปตามแนวหาดระยะทางกว่า 1 กิโลเมตร […]

“ชายหาด” เส้นบางๆ ระหว่างแผ่นดินกับทะเล ไม่ใช่เพียงภูมิทัศน์งดงาม หากแต่เป็นสนามของความขัดแย้งทางนโยบาย งบประมาณ และอุดมการณ์ “โครงสร้างแข็งหรืออ่อน” “คอนกรีตหรือธรรมชาติ” กลายเป็นคำถามที่ไม่มีคำตอบเดียว เมื่อรัฐ นักวิชาการ นักอนุรักษ์ และชุมชนต่างยืนอยู่บนคนละฝั่งของคลื่นแห่งผลประโยชน์ บทความ  การเมืองเรื่องเม็ดทราย  โดย รศ.ดร.สมปรารถนา ฤทธิ์พริ้ง ชวนมองให้ลึกกว่าการกัดเซาะชายฝั่ง ว่าปัญหานี้ไม่ได้มีแค่ทรายที่ถูกคลื่นซัด แต่ยังมี “ความเชื่อ ผลประโยชน์ และอำนาจ” ที่กำลังกัดเซาะกันเองในสังคมไทย นี่ไม่ใช่เพียงเรื่องของวิศวกรรมชายฝั่ง แต่คือเรื่องของความโปร่งใส ความเป็นธรรม และอนาคตของชายหาดที่เราจะส่งต่อให้รุ่นลุกหลาน ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งเป็นวิกฤตที่เกิดขึ้นในหลายประเทศทั่วโลก ทั้งจากปัจจัยธรรมชาติ และกิจกรรมของมนุษย์ ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นจากภาวะโลกร้อนทำให้ชายฝั่งถูกน้ำทะเลกัดเซาะอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้ที่ดินริมชายฝั่งพังทลาย ประชาชนสูญเสียพื้นที่อาศัยและทำกิน รวมถึงแหล่งท่องเที่ยวถูกทำลาย สร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมอย่างมาก นอกจากภาวะโลกร้อนแล้ว ปัจจัยฝีมือมนุษย์ เช่น การสร้างเขื่อนหรือท่าเรือที่รุกล้ำชายฝั่ง ก็อาจรบกวนการไหลเวียนตามธรรมชาติของตะกอนทราย ทำให้พื้นที่ท้ายน้ำขาดทรายและเกิดการกัดเซาะรุนแรงขึ้น ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่งจึงเป็นเรื่องซับซ้อนที่ต้องการการจัดการที่รอบคอบรอบด้าน ชายหาดตามธรรมชาติเป็นระบบที่ไม่หยุดนิ่งมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา คลื่นลมตามฤดูกาลสามารถพัดพาทรายเข้าฝั่งและออกจากฝั่งสลับกัน บางช่วงหาดทรายอาจแคบลงหรือหายไป แต่เมื่อฤดูกาลเปลี่ยนทรายใหม่ก็ถูกพัดกลับมาสะสมกลายเป็นชายหาดอีกครั้งเป็นวัฏจักรตามธรรมชาติ แท้จริงแล้วชายหาดยังทำหน้าที่เสมือนปราการธรรมชาติที่ช่วยซับแรงคลื่น ปกป้องผืนแผ่นดินด้านหลังจากพายุและคลื่นลมแรง หากมนุษย์เข้าไปแทรกแซงวงจรนี้อย่างไม่ระมัดระวัง เช่น การสร้างสิ่งปลูกสร้างถาวรรุกล้ำลงบนชายหาด ก็อาจทำให้กระบวนการตามธรรมชาติของชายหาดเปลี่ยนแปลงไปทั้งหมด และก่อให้เกิดผลกระทบตามมา โจทย์สำคัญของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องคือจะปกป้องชุมชนชายฝั่งจากภัยการกัดเซาะนี้อย่างไร โดยไม่ทำลายสมดุลธรรมชาติของชายหาดจนเกินจำเป็น โดยทั่วไปในการแก้ปัญหาการกัดเซาะชายฝั่ง มาตรการที่นิยมใช้กันทั่วไปมักแบ่งเป็นสองแนวทางหลักๆ คือ มาตรการใช้โครงสร้างแข็ง (Hard Engineering) และ มาตรการใช้โครงสร้างอ่อน […]

Beach Lover ได้เคยเขียนบทความเผยแพร่ความรู้เรื่องการจัดการปากร่องน้ำไปแล้วหลายครั้ง ติดตามได้จาก วิชาการ: แนวคิดเพื่อจัดการปากร่องน้ำ และ การถ่ายเททรายบริเวณปากแม่น้ำ (Sand Bypassing) ครั้งนี้ขอกลับมาขยายความประเด็นนี้กันอีกรอบ โดยเน้นที่เหตุผลของการถ่ายเททรายข้ามร่องน้ำ หรือ Sand Bypassing ในหลายพื้นที่ชายฝั่งของไทยและทั่วโลก เรามักพบว่าช่องทางเดินเรือหรือ “ร่องน้ำ” ที่เชื่อมระหว่างทะเลกับแหล่งน้ำภายใน เช่น ปากแม่น้ำหรือคลอง มีบทบาทสำคัญต่อเศรษฐกิจ การเดินเรือ การประมง และการท่องเที่ยว อย่างไรก็ตาม ร่องน้ำเหล่านี้มักต้องเผชิญกับปัญหาการตื้นเขินจากการสะสมของทรายและตะกอน ซึ่งจำเป็นต้องมีการขุดลอกอย่างสม่ำเสมอ แต่รู้หรือไม่ว่า การขุดลอกเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ และบางครั้งยังสร้างปัญหาใหม่ให้กับพื้นที่ใกล้เคียง? คำตอบของทางออกอย่างยั่งยืนคือ  “Sand Bypassing” ซึ่งหมายถึงการถ่ายเททรายจากด้านหนึ่งของร่องน้ำ (ที่ทรายมักทับถม) ไปยังอีกด้านหนึ่ง (ที่มักเกิดการกัดเซาะ) เพื่อเลียนแบบการไหลเวียนของตะกอนตามธรรมชาติ ลองมาดูกันว่าเหตุใดเราจึงควรผสาน sand bypassing เข้ากับกระบวนการบำรุงรักษาร่องน้ำอย่างจริงจัง 1. ฟื้นฟูสมดุลของกระบวนการเคลื่อนที่ของตะกอนตามธรรมชาติ ในระบบชายฝั่งที่ไม่มีสิ่งก่อสร้างขวางกั้น ตะกอนทรายจากคลื่นลมและกระแสน้ำจะไหลตามแนวชายฝั่งได้อย่างต่อเนื่อง กระบวนการนี้เรียกว่า littoral drift หรือ longshore sediment transport เป็นธรรมชาติของกระบวนการชายฝั่งทะเลที่มีบทบาทในการสร้างและรักษาชายหาด อย่างไรก็ตาม เมื่อมีร่องน้ำโดยเฉพาะร่องน้ำที่มีเขื่อนกันทรายและคลื่น (jetty) หรือเขื่อนกันคลื่น (breakwater) สร้างขึ้นเพื่อให้เรือแล่นเข้าออกได้ โครงสร้างเหล่านี้มัก ขัดขวางเส้นทางการเคลื่อนที่ของตะกอน ทำให้ตะกอนสะสมที่ฝั่งหนึ่ง ขณะที่ฝั่งตรงข้ามกลับขาดแคลนตะกอนทรายและเริ่มเกิดการกัดเซาะอย่างรุนแรง […]

หลังการเติมทรายชายหาดพัทยาที่แล้วเสร็จไปเมื่อ กุมภาพันธ์ 2562 ด้วยงบประมาณ 420 ล้านบาท โดยกรมเจ้าท่า พัทยาก็ซบเซาจากสถานการณ์โควิดไปหลายปี จากนั้นเมืองพัทยาได้จัดกิจกรรมบนชายหาดเพื่อโปรโมทการท่องเที่ยวอย่างต่อเนื่อง ยิ่งเป็นที่ประจักษ์ว่า หากเรามีพื้นที่ชายหาดกว้างๆ การดึงนักท่อเที่ยวเข้ามาก็ไม่ยากเย็นนัก จริงอยู่ที่ในอดีตนั้นพัทยาอาจมีชื่อเสียเรื่องสีเทาอื่นๆมากกว่าชายหาด นักท่องเที่ยวโดยเฉพาะต่างชาติที่เดินทางมาเมืองพัทยาอาจไม่ได้แม้แต่กระทั่งเหยียบลงไปบนชายหาดเลย เนื่องจากมีเป้าหมายเพื่อกิจกรรมอื่นมากกว่า รวมถึงในอดีตชายหาดพัทยาก็ไม่ได้กว้างหรือมีสภาพเหมือนในปัจจุบัน แต่จากการแก้ไขปัญหาการกัดเซาะชายหาดพัทยาโดยวิธีการเติมทรายชายหาด ส่งผลให้ชายหาดมีความกว้างประมาณ 35-80 เมตร ขึ้นอยู่กับระดับน้ำขึ้นน้ำลง นักท่องเที่ยวไทยที่เดิมไม่คิดอยากเดินทางมาเที่ยวหาดพัทยาเนื่องจากสภาพหาดที่ย่ำแย่ในอดีต รวมถึงมิได้มีเป้าหมายเพื่อกิจกรรมสีเทาอื่นๆ ก็เปลี่ยนเป้าหมายมาเที่ยวเพิ่มขึ้น Beach Lover ได้ทั้งเดินทางมาสำรวจหาดพัทยาบ่อยครั้งและหลากหลายช่วงเวลา เช่นระหว่างการเติมทรายชายหาด หลังการเติมทรายชายหาด หลังทรายชายหาดหายไปจากฝนตกหนัก ช่วงโควิด และหลังโควิด รวมถึงเดินสำรวจความพึงพอใจของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจากโครงการ หากต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสามารถสืบค้นได้จาก Search icon มุมขวาบนได้ ในช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ของต้นเดือน พ.ค. และเป็นช่วงที่เมืองพัทยาจัดกิจกรรมบนชายหาด Beach Lover ได้เดินเท้าสำรวจการใช้ประโยชน์บนชายหาดพัทยาเหนือถึงพัทยากลาง ในช่วงน้ำลงประมาณ MSL (Mean Sea Level) พอดี พบชายหาดกว้างประมาณ 60-70 เมตร และพบสันทรายขนาดเล็กหลายตำแหน่งใกล้ฝั่ง ผู้คนที่ใช้ประโยชน์บนชายหาดมาจากหลากหลายเชื้อชาติ โดยส่วนมากที่มาเป็นกลุ่มนั้นเป็นนักท่องเที่ยวคนไทย […]

ที่มา: https://www.facebook.com/DMCRTH วันที่ 30 เมษายน 2568 สทช.5 โดยนายศุภใจ เกตุแก้ว ผอ.ส่วนอนุรักษ์ทรัพยากรชายฝั่ง พร้อมเจ้าหน้าที่ สอช. ร่วมนำเจ้าหน้าที่สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินภูมิภาคที่ 13 (จังหวัดสุราษฎร์ธานี) ลงพื้นที่เพื่อตรวจสอบผลสัมฤทธิ์และประสิทธิภาพการดำเนินงานการป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งของกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ในพื้นที่โครงการลดผลกระทบการกัดเซาะชายฝั่งทะเล โดยการติดตั้งรั้วดักทราย (Sand fence) บริเวณชายหาดหน้าสตน ต.หน้าสตน อ.หัวไทร จ.นครศรีธรรมราช นอกจากนั้นยังได้ติดตามโครงการงานก่อสร้างปรับปรุงประสิทธิภาพกำแพงป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งบริเวณหมู่ 2 และ ม.3 ต.ท่าบอน อ.ระโนด จ.สงขลา ที่ดำเนินการโดยกรมเจ้าท่าอีกด้วย