ประจวบคีรีขันธ์

หาดแหลมกุ่ม สำหรับนักท่องเที่ยวทั่วไปคงไม่คุ้นหูนัก ด้วยเหตุที่ว่า จ.ประจวบฯนั้นมีหาดท่องเที่ยวที่เลื่องชื่อมากมาย แหลมกุ่มจึงเป็นชายหาดที่ผู้คนท้องถิ่น ใช้เพื่อการพักผ่อนหย่อนใจ ชาวประมงใช้เพื่อการจอดเรือ หาดแหลมกุ่มตั้งอยู่ใน ตำบลนาหูกวาง อ.ทับสะแก ห่างจากถนนใหญ่ 4 กิโลเมตร ทิศเหนือติดกับหาดทับสะแกโดยมีหัวแหลมกั้น ส่วนทิศใต้เชื่อมต่อกับหาดโคกตาหอม ชายหาดมีความลาดชันต่ำ น้ำไม่ลึกมาก เหมาะสำหรับลงเล่นน้ำ Beach Lover  เดินเท้าสำรวจตลอดแนวหาดไร้ผู้คน สันทรายชายหาดยังสมบูรณ์ มีต้นสนและพืชปกคลุม บรรยากาศเงียบสงบ เหมาะสำหรับพักผ่อนหย่อนใจ มีซุ้มศาลาสำหรับชมทิวทัศน์ หรือนั่งรับประทานอาหาร โดยมีร้านอาหารและที่พักอย่างจำกัดมากๆ บรรยากาศแม้ในวันหยุดสุดสัปดาห์ก็เงียบสงบมาก หากใครต้องการหาดประจวบฯ ในบรรยากาศที่ค่อนข้างสันโดษ หาดนี้ถือว่าไม่ควรพลาด

หัวหิน เป็นเทศบาลเมืองแห่งหนึ่งในอำเภอหัวหินจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นที่ตั้งของพระราชวังไกลกังวล ศูนย์ราชการอำเภอหรือที่ว่าการอำเภอ ย่านธุรกิจประจำอำเภอหัวหิน และเป็นพื้นที่ท่องเที่ยวตากอากาศที่สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทยและระดับโลก นอกจากนี้ เทศบาลเมืองหัวหินยังเป็นเทศบาลที่มีประชากรมากที่สุดในจังหวัดประจวบคีรีขันธ์และในภาคตะวันตกของประเทศไทย (https://th.wikipedia.org/wiki/เทศบาลเมืองหัวหิน) หากกล่าวถึงหาดหัวหิน ทุกคนน่าจะนึกถึงชายหาดขาวยาวต่อเนื่องมากกว่าสิบกิโลเมตร มีโรงแรมร้านอาหารประชิดชายหาดมากมาย กำแพงกันเขตที่ดินเอกชนกับชายหาดตลอดทั้งแนว น้อยคนที่จะกล่าวถึงหาดกระเปาะเล็กๆ ถัดจากวัดเขาเต่าลงมาทางทิศใต้ของชายหาด ที่นี่มีชื่อเรียกขานกันว่า หาดทรายน้อย เป็นชายหาดกระเปาะที่อยู่ระหว่างหัวหาดที่เป็นโขดหิน ความยาวชายหาดประมาณ 360 เมตร มีที่พัก ร้านอาหารแบบแผงลอย และร่มเตียงบริการอย่างจำกัด ชายหาดนี้นอกจากจะเล่นน้ำได้อย่างสบายแล้ว พื้นที่ชายหาดค่อนข้างกว้าง สามารถมานอนอาบแดด เล่นกีฬาชายหาด ได้อย่างสบาย หัวหาดฝั่งทิศเหนือ สามารถปีนขึ้นไปชมมุมสูงของหาดทรายน้อยได้ รวมถึงมองเห็นทิวทัศน์ไปทางหาดหัวหินได้สุดลูกหูลูกตา บนจุดชมวิว ยังมีภูมิทัศน์ของโขดหินที่สวยงามแปลกตาไปจากที่พบเห็นบริเวณหาดหัวหินและบริเวณใกล้เคียงเรียกว่าหากมาที่นี่จะได้ครบทั้งบรรยากาศ ทะเล ภูเขา และหาดทราย ในคราวเดียว

หาดแม่รำพึง ตั้งอยู่ ณ ต.แม่รำพึง อ.บางสะพาน จ.ประจวบฯ เป็นหาดทรายยาวต่อเนื่อง 4.5 กิโลเมตร ตั้งแต่ปากคลองแม่รำพึงทางทิศตะวันออกจนถึงคลองบางสะพานทางทิศตะวันตก Beach Lover เคยนำเสนอเรื่องราวของหาดแม่รำพึง บางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ไปหลายครั้งแล้ว นับตั้งแต่เริ่มมีการคัดค้านโครงการป้องกันชายฝั่งของกรมโยธาธิการและผังเมืองเมื่อต้นปี 2565 ติดตามได้จากโพสเก่าๆโดยการค้นหาคำว่า “หาดแม่รำพึง” จากช่อง search ด้านขวาบน ช่วงต้นเดือนมิถุนายน Beach Lover ได้มีโอกาสเดินเท้าสำรวจชายหาดแห่งนี้อีกครั้ง โดยเฉพาะบริเวณพื้นที่ก่อสร้างกำแพงกันคลื่น โดยกรมโยธาธิการและผังเมือง พบว่ามีการเปิดพื้นที่หน้าชายหาดขนาดใหญ่เพื่องานฐานรากของกำแพง โดยโครงสร้างที่กำลังก่อสร้างนี้ ได้มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบ ตำแหน่ง และระยะงานก่อสร้าง (ความยาวโครงสร้าง) ไปตามมติของคณะทำงานที่ทาง จ.ประจวบฯ ได้ตั้งขึ้นโดยมีรองผู้ว่าราชการจังหวัดเป็นประธาน กล่าวโดยสรุปคือมีการปรับขนาดให้เล็กลงและขยับแนวโครงสร้างให้ประชิดฝั่งเพิ่มมากขึ้น เท่าที่เดินเท้าสำรวจพบว่ามีการเปิดพื้นที่ก่อสร้างในระยะแรกประมาณ 300 เมตร ตั้งแต่หน้าบางสะพานรีสอร์ทลงมาทางทิศใต้ของหาดถึงหน้าลานปูนสาธารณะของท้องถิ่น โดยมีการขุดทรายหน้าหาดออกเป็นระยะกว้างประมาณ 20 เมตร (แตกต่างกันไปในแต่ละบริเวณ) บางตำแหน่งมีการลงโครงสร้างไปบ้างแล้ว บางตำแหน่งลงเข็มพืด ในขณะอีกพื้นที่กำลังขุดหน้าหาดเพื่อทำการเปิดพื้นที่ทำงาน บางพื้นที่นำเสาเข็มมาวางรอไว้ น่าติดตามต่อไปว่า โครงการที่เคยเกิดความขัดแย้งระหว่างรัฐกับประชาชนอย่างรุนแรง และคลี่คลายลงได้แล้วนั้น จะดำเนินงานต่อไปตามฉันทามติที่ได้ตกลงไว้ร่วมกันหรือไม่

อ่าวน้อย เป็นหนึ่งในสามอ่าวของ จ.ประจวบฯ นับว่าเป็นอ่าวที่เล็กที่สุดในบรรดาสามอ่าวรองจาก อ่าวประจวบและอ่าวมะนาว กล่าวคือมีความยาวชายหาดประมาณ 1.2 กิโลเมตร Beach Lover ได้เคยนำเสนอเรื่องราวของอ่าวน้อยไปหลายครั้งแล้ว โดยพื้นที่อ่าวน้อยนั้นเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่มีการฟ้องร้องคดีชายหาด โดยประชาชนฟ้องรัฐในคดีปกครอง ติดตามได้จากหมวดคดีชายหาด ต้นเดือน มิ.ย.2567 Beach Lover ได้กลับมาอ่าวน้อยอีกรอบในช่วงเวลาน้ำลงต่ำ พบว่า กำแพงกันคลื่นแบบขั้นบันไดยังอยู่ในสภาพไม่แตกต่างจากเดิมตอนที่เสร็จใหม่ๆมากนัก เพียงแต่พบสนิมเหล็กบนราวรั้วกันตก บริเวณจุดสิ้นสุดโครงสร้างเฟสที่หนึ่ง  พบร่องรอยน้ำกระเซ็นข้ามโครงสร้างบนิเวณจุดสิ้นสุดโครงสร้างทางทิศเหนือจนเกิดเป็นหลุดบ่อด้านหลังสันกำแพงกันคลื่นบางส่วน

อ่าวมะนาว เป็นหนึ่งในสามอ่าวของ จ.ประจวบฯ ตั้งอยู่ในเขตทหารที่เรียกว่า กองบิน 5 ทางทิศใต้ของอ่าวประจวบฯ โดยมีเขาล้อมหมวกคั่นระหว่างอ่าวประจวบฯ และอ่าวมะนาว อ่าวมะนาวมีความยาวชายหาดประมาณ 3.5 กิโลเมตร บางส่วนของชายหาดเป็นที่พักสวัสดิการของกองบิน บางส่วนให้เช่าเป็นร้านอาหารริมทะเล มีร่มเตียงให้บริการ และบางส่วนเป็นหาดธรรมชาติที่ไม่มีร่มเตียง โรงแรม ร้านอาหาร กีดขวางสายตา Beach Lover ขอพาชมบางส่วนของชายหาดทางทิศใต้ติดกับเขาคลองวาฬที่ยังคงเป็นชายหาดธรรมชาติ สมบูรณ์ไปด้วยทิวสน และต้นไม้ชายหาด ในช่วงต้นเดือนมิถุนายน 2567 ผู้ประกอบการร่มเตียงผ้าใบให้ข้อมูลกับเราว่า บางปีที่ทรายหน้าหาดหดหายไปมากๆ ทหารจะเอาทรายที่อยู่นอกอ่าวมาถมพื้นที่หาดให้มีความกว้างเพียงพอต่อการใช้ประโยชน์ อ่าวมะนาวที่อยู่ในความดูแลของกองทัพอากาศนี้มีสภาพสวย สมบูรณ์ตลอดทั้งปี เหตุผลหนึ่งอาจเป็นเพราะกองทัพอากาศสามารถจัดสรรงบประมาณมาดูแลและบริหารจัดการได้โดยไม่ติดขัด  เอาเข้าจริงๆแล้วหาดที่อื่นๆก็ควรได้รับการดูแลเป็นอย่างดีแบบนี้เช่นกัน เพราะการมีชายหาดที่สมบูรณ์สวยงาม จะยกระดับคุณภาพของแหล่งท่องเที่ยวทางทะเลให้สูงมากขึ้น และนั่นอาจหมายถึงเม็ดเงินที่นักท่องเที่ยวเข้ามาจับจ่ายใช้สอยเพิ่มมากขึ้นด้วย

กำแพงกันคลื่น อ่าวประจวบบริเวณนีั (ปากคลองบางนางรม ถึง เขาตาม่องล่าย) มีการดำเนินการสร้างและซ่อมแซมมาในหลายวาระโอกาส ด้วยโครงสร้างที่มีรูปแบบแตกต่างกัน ตั้งแต่ปี ปี 2550 จนถึงปัจจุบัน รวมระยะทางประมาณ 3.1 กิโลเมตร บางส่วนของสันด้านบนกำแพง ถูกออกแบบให้กว้างและพัฒนาเป็นลานกิจกรรม ทางเดินออกกำลังกาย และทางจักรยาน จากการเดินเท้าสำรวจพบว่า มีรูปแบบที่แตกต่างกัน แม้จะเป็นกำแพงแบบขั้นบันไดเหมือนกัน ก็มีลักษณะของขั้นบันไดที่แตกต่างกัน คาดว่าถูกสร้างในช่วงเวลาที่ต่างกัน และพบบางส่วนของโครงสร้างที่ชำรุดเสียหายบริเวณใกล้กับเขาตาม่องล่าย ซึ่งชาวบ้านมักใช้เป็นที่จอดเรือประมงขนาดเล็ก กำแพงกันคลื่นตลอดแนวตั้งแต่ปากคลองบางนางรม ถึง เขาตาม่องล่าย ที่เห็นอย่างหลากหลายรูปแบบนี้ ยามน้ำลงจะพบชายหาดด้านหน้ากำแพงอยู่บ้าง มากน้อยแตกต่างกันไปในแต่ละโซนพื้นที่

หาดคลองวาฬ เป็นชายหาดที่ติดกับอ่าวมะนาวมีคลองวาฬเชื่อมต่อกับทะเลสองฝั่งคลองเป็นป่าชายเลน  บริเวณหาดคลองวาฬเป็นที่ตั้งของหมู่บ้านชาวประมง มีความเงียบสงบ ความยาวของหาดประมาณ 4 กม. เป็นชายหาดทรายผสมเลน มีร้านอาหาร ที่พัก   ชุมชนชายฝั่ง  โครงการป้องกันชายฝั่งบริเเวณนี้ในอดีตมีองค์ประกอบคือ (1)  เขื่อนคอนกรีตเสริมเหล็กป้องกันตลิ่งยาว 300  ม. บนชายหาด สร้างเมื่อ ก.ย.2547 (2)  สวนสาธารณะบนชายหาดคลองวาฬ ซึ่งประกอบด้วยลานเอนกประสงค์   ถนนคอนกรีตเสริม  เหล็ก ลานจอดรถ รางระบายน้ำ    ทางดินถมพร้อมเกรดปรับแต่ง   พร้อมปรับภูมิทัศน์ ดำเนินการพร้อมเขื่อนป้องกันตลิ่งเมื่อปี  2547 (3)  เขื่อนกันคลื่นนอกชายฝั่งแบบหินทิ้งจำนวน 11 ตัว ความยาวตัวละ 50 ม. จำนวน 5 ตัว และยาวตัวละ 100 ม. จำนวน 6 ตัว ตลอดแนวชายฝั่งยาวประมาณ 1.3 ก.ม. สร้างเมื่อปี 2548 แสดงดังรูปที่ 1 เมื่อมีการสร้างกำแพงป้องกันชายฝั่งชายหาดด้านหน้ากำแพงจะค่อยๆหดหายได้ เนื่องมาจากแรงปะทะของคลื่นที่วิ่งเข้ากระทบกำแพงแล้วสะท้อนออก ส่งผลให้ทรายด้านหน้ากำแพงถูกดึงหายออกไปด้านนอกฝั่ง ยังคงเห็นชายหาดโผล่พ้นน้ำบ้างยามน้ำลงบางครั้งเท่านั้น เรือประมงชาวบ้านที่เคยใช้พื้นที่ชายหาดเป็นที่จอดเรือจึงไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้แบบเดิม ในส่วนของเขื่อนกันคลื่นนอกชายฝั่งนั้น ได้ส่งผลให้คลื่นที่เข้ามาปะทะอ่อนกำลังลงด้านหลังเขื่อนกันคลื่นและเกิดการทับถมของตะกอนทรายด้านหลัง  ซึ่งทำให้ชายหาดระหว่างช่องเปิดของเขื่อนแต่ละตัวนั้นเกิดการกัดเซาะเว้าโค้งเป็นวงเสี้ยวพระจันทร์  พื้นที่ชายหาดด้านหน้าบริเวณที่มีการปรับภูมิทัศน์ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีการสร้างกำแพงคอนกรีตป้องกันคลื่นนั้น สามารถมองเห็นหาดได้ยามน้ำลงบางครั้ง การขึ้นลงชายหาดเป็นไปได้ยากยิ่งเพราะต้องปีนข้ามสันและแนวลาดของกำแพงซึ่งอยู่สูงกว่าชายหาดมาก ส่วนในฤดูมรสุมคลื่นที่วิ่งเข้ามาปะทะกำแพงแนวดิ่งส่งผลให้มีน้ำทะเลกระเซ็นข้ามสันกำแพงขึ้นมาบนทางเดินริมกำแพงบ้าง แสดงดังรูปที่ […]

ประจวบฯเมืองสามอ่าว ได้แก่ อ่าวน้อย อ่าวมะนาว และอ่าวประจวบฯ ในสามอ่าวนี้มีเพียงอ่าวเดียวที่มีกำแพงกันคลื่นเกือบตลอดทั้งแนว (เว้นปากคลองบางนางรม) คือ อ่าวประจวบฯ Beach Lover ของพาสำรวจกำแพงกันคลื่นในโซนปากคลองบางนางรมถึงกองบินที่ 5 อ่าวมะนาว ซึ่งมีลักษณะเป็นแบบแนวดิ่งเหมือนกันตลอดทั้งแนว ในช่วงต้นเดือนมิถุนายน ยามน้ำลงต่ำ จะเผยให้เห็นชายหาดด้านหน้ากำแพงอยู่บ้าง โดยมีระดับต่ำกว่าสันกำแพงแตกต่างกันในแต่ละตำแหน่ง โดยเฉลี่ยแล้วชายหาดมีระดับต่ำกว่าสันกำแพงประมาณ 1.8 เมตร และเมื่อสังเกตจากคราบน้ำบนชายหาดแล้วพบว่า ยามน้ำขึ้นสูงสุด ระดับน้ำจะขึ้นไปจนแตะตีนกำแพงเลย กำแพงกันคลื่นอ่าวประจวบนี้ สร้างแบบตั้งตรง (แนวดิ่ง) เมื่อ 2545 โดยสำนักโยธาธิการและผังเมือง จ.ประจวบฯ รวมระยะทางของโครงสร้าง 2,429 เมตร ตั้งแต่ปากคลองบางนางรม จนถึงขอบเขตรั้วทางทิศเหนือของกองบินที่ 5 อ่าวมะนาว พื้นที่ด้านบนของกำแพงแนวดิ่งนี้ ทำเป็นทางเดินเท้าขนาดใหญ่ ถัดไปเป็นถนนที่สามารถจอดรถริมทะเลได้เลย โดยในช่วงฤดูมรสุมของทุกปี น้ำทะเลจะยกระดับสูงขึ้นมาก รวมถึงคลื่นก็มักจะทวีความรุนแรงมากกว่าช่วงเวลาปกติ สภาพของกำแพงและถนนเลียบหาดแห่งนี้ จะถูกคลื่นที่วิ่งเข้าปะทะกำแพงกันคลื่นกระโจนข้ามมายังถนน จนน้ำระบายไม่ทันตามภาพด้านล่าง และก่อให้เกิดความเสียหายกับระบบระบายน้ำเนื่องจากทรายที่มากับคลื่นบางส่วนได้เข้าไปอุดตันในระบบ รวมถึงทางเดินเท้าเลียบทะเลก็เกิดความเสียหายตามภาพด้านล่าง เนื่องจากแรงของคลื่นที่เข้ากระแทก เมื่อเดินเท้าสำรวจตลอดทั้งแนว พบท่อระบบน้ำออกสู่ทะเลหลายตำแหน่ง โดยพบว่า เกิดการเป็นร่อง […]

“ป่าชายหาด” คือ พื้นที่รอยต่อระหว่างทะเลกันป่าดิบแล้งตามชายฝั่งทะเลที่น้ำทะเลท่วมไม่ถึง ชายหาดเป็นกรวดทรายและโขดหินเป็นแนวกว้าง เช่น ตามเกาะต่างๆในทะเลของไทย ทั้งบริเวณในเขตอ่าวไทยและอันดามัน ดินค่อนข้างเค็มเนื่องจากมีไอเค็มจากฝั่งทะเลพัดเขาถึง สภาพป่าจะผิดแผกไปจากป่าพรุ ป่าบึงน้ำจืด และป่าชายเลน หรือป่าเลนน้ำเค็มโดยสิ้นเชิง ความชุ่มชื้นและปุ๋ยอินทรีย์ในดินมีน้อยมาก สังคมพืชโดยถือเอาความสูงเป็นเกณ์แบ่งได้ 3 ชั้น พันธุ์ไม้หลัก มีสนทะเล กระทิงหรือสารภีทะเล และหูกวางเป็นหลัก “ป่าชายหาด” นับเป็นป่าสังคมหนึ่งของป่าดิบ มีปริมาณฝนระหว่าง 1,500-4,000 มม/ปี และพื้นที่สูงจากระดับน้ำทะเลไม่เกิน 50 เมตร ปริมาณพื้นที่ของป่าชนิดนี้ยังไม่อาจประเมินได้ แต่มีขนาดเล็กมากเมื่อเทียบกับพื้นที่ป่าประเภทอื่นในประเทศไทย (อ่านเพิ่มเติมได้จาก วารสารราชบัณฑิต) แนวคิดการปลูกป่าชายหาดเพื่อฟื้นฟูระบบนิเวศชายฝั่งทะเล เนินทรายชายฝั่ง เพื่อเป็นปราการทางธรรมชาติป้องกันคลื่นลมนั้นเริ่มปรากฏให้เห็นในระยะหลังๆที่สังคมเริ่มมีความรู้ความเข้าใจเรื่อง Eco-friendly มากขึ้น มีการเริ่มตระหนักว่า ความสมบูรณ์ของป่าชายหาดอาจทดแทนโครงสร้างป้องกันชายฝั่งอย่างกำแพงกันคลื่นได้ ตัวอย่างเช่นโครงการ การพัฒนาแนวทางการปลูกป่าชายหาดด้วยหลักการป่านิเวศ (Eco-forest) เพื่อป้องกันผลกระทบจากการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำทะเล การกัดเซาะชายฝั่ง และพายุซัดฝั่ง ณ ชายหาดชลาทัศน์ จ.สงขลา ปลูกป่าชายหาดเสริมความมั่นคง ป่าปลายแหลมตะลุมพุก จ.นครศรีธรรมราช Beach Lover ขอพาชมแปลงปลูกป่าชายหาด ณ วนอุทยานปราณบุรี หรือ […]