ความมั่นคงทางทะเล หมายถึง สภาวะที่ปราศจากภัยคุกคามทุกรูปแบบต่อผลประโยชน์ของชาติทางทะเล ทั้งในยามปกติและในยามสงคราม ครอบคลุมถึง ความปลอดภัย เสถียรภาพ และ ความยั่งยืน ของกิจกรรมทางทะเลต่าง ๆ เช่น การเดินเรือ การประมง การท่องเที่ยว และการใช้ทรัพยากรทางทะเล
ประเทศไทยมีอาณาเขตทางทะเลที่กว้างใหญ่และมีทรัพยากรทางทะเลที่อุดมสมบูรณ์ ซึ่งเป็นแหล่งรายได้และอาหารที่สำคัญของประชากร นอกจากนี้ ทะเลยังเป็นเส้นทางคมนาคมที่สำคัญสำหรับการค้าและการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญสร้างรายได้ให้กับประเทศเป็นจำนวนมาก ดังนั้น ความมั่นคงทางทะเลจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อประเทศไทย
ภัยคุกคามต่อความมั่นคงทางทะเล ภัยคุกคามต่อความมั่นคงทางทะเลมีหลายรูปแบบ ได้แก่
- ภัยคุกคามด้านความปลอดภัย เช่น การก่อการร้าย การละเมิดลิขสิทธิ์ การทำประมงผิดกฎหมาย การลักลอบขนของเถื่อน และการค้ามนุษย์
- ภัยคุกคามด้านสิ่งแวดล้อม เช่น มลพิษทางทะเล การทำลายทรัพยากรทางทะเล และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
- ภัยคุกคามด้านเศรษฐกิจ เช่น การแข่งขันทางการค้าที่ไม่เป็นธรรม และการแสวงหาผลประโยชน์จากทรัพยากรทางทะเลโดยมิชอบ
การรักษาความมั่นคงทางทะเล การรักษาความมั่นคงทางทะเลจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน โดยต้องมี:
- กฎหมายและนโยบายที่เข้มแข็ง เพื่อควบคุมและป้องกันภัยคุกคามต่าง ๆ
- การบังคับใช้กฎหมายอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อปราบปรามผู้กระทำผิด
- การพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการตรวจการณ์และเฝ้าระวังทางทะเล
- การสร้างความตระหนักและการมีส่วนร่วมของประชาชน ในการอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเลและสิ่งแวดล้อม
ประเทศไทยได้จัดทำแผนความมั่นคงแห่งชาติทางทะเลปี 2566-2570 โดยสำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ ด้วยเห็นพ้องต้องกันว่า ความมั่นคงทางทะเลเป็นสิ่งสำคัญต่อความมั่งคั่งและความยั่งยืนของประเทศชาติ การรักษาความมั่นคงทางทะเลจึงเป็นหน้าที่ของทุกคน