ปากแม่น้ำ (Estuary)

เนื้อหาเกือบทั้งหมดมาจากหนังสือ "มหัศจรรย์ใต้ทะเล" ซึ่งแปลมาจากหนังสือ Wonder of the sea

รูปจาก Google earth

ปากแม่น้ำ

ปากแม่น้ำ (estuary) คือ อ่าวหรือพื้นน้ำบริเวณชายฝั่งทะเลที่น้ำจืดและน้ำเค็มมีการไหลเข้าหากันและผสมกัน จนค่าความเค็มบริเวณปากแม่น้ำค่อยๆเพิ่มขึ้นจนใกล้เคียงกับค่าความเค็มของมหาสมุทรบริเวณนั้น ตัวอย่างของปากแม่น้ำในประเทศไทยเช่น ปากแม่น้ำเจ้าพระยา จ.สมุทรปราการ และปากแม่น้ำบางปะกง จ.ฉะเชิงเทรา โดยน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยาและบางปะกง จะไหลลงสู่ทะเลอ่าวไทยโดยผ่านทางปากแม่น้ำทั้งสองแห่งนี้

ปากแม่น้ำบางปะกง

 

ปากแม่น้ำเจ้าพระยา

ปากแม่น้ำมีความสำคัญเนื่องจากเป็นแหล่งกำเนิดของผลผลิตทางชีวภาพจำนวนมหาศาล โดยเฉพาะพวกแพลงก์ตอน สิ่งมีชีวิตทางทะเลหลายชนิดที่พบอยู่มากมายในปากแม่น้ำ ซึ่งไม่ปรากฏอยู่ในที่อื่นใดบนโลกเลย มหาสมุทรต้องพึ่งพาอาศัยสิ่งมีชีวิตเหล่านี้  และต้องพึ่งพาปากแม่น้ำด้วยในฐานะที่เป็นเครื่องจักรทางชีวภาพที่ขับเคลื่อนผลผลิตข้างต้นสู่มหาสมุทร

นอกจากนี้ปากแม่น้ำยังเป็นตำแหน่งของชายฝั่งที่อยู่ในอ้อมกอดของมหานคร แต่กลับกลายเป็นที่ที่ผู้คนอยากถมทิ้ง ทั้งพื้นโคลนและต้นหญ้าแห่งท้องทะเลหรือแพลงก์ตอน เพื่อให้ได้มีพื้นที่สำหรับสร้างที่พักอาศัย ท่าเรือ หรือย่านการค้าธุรกิจมากขึ้น ปากแม่น้ำกลายเป็นที่ทิ้งขยะ สารมลพิษทั้งหลายที่ผู้คนไม่ต้องการ ปากแม่น้ำคือจุดบรรจบของความขัดแย้งที่ล่อแหลมที่สุดระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ เราลืมไปว่าปากแม่น้ำคือแหล่งทรัพยากรธรรมชาติอันล้ำค่าที่สุด  ทว่าเปราะบางที่สุด และเป็นแหล่งทรัพยากรที่ถูกรุกล้ำและทำลายจากการกระทำของมนุษย์มากกว่าแหล่งทรัพยากรใดๆ

ปากน้ำแม่กลอง

 

ปากน้ำระนอง