การขุดสันทรายชายหาดปากน้ำเทพา
ช่วงกลางเดือนมกราคม 2561 ได้มีการดำเนินการขุดสันทรายชายหาดปากน้ำเทพาฝั่งตะวันออกโดยกรมเจ้าท่า ตามข่าว(https://www.khaosod.co.th/around-thailand/news_711257)ให้เหตุผลว่าเป็นไปเพื่อการระบายน้ำและตะกอนออกจากปากร่องน้ำเทพา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในโครงการขุดลอกร่องน้ำเทพาเพื่อประโยชน์ในการสัญจรผ่านปากร่องน้ำ
แม่น้ำเทพา (ภาพที่ 1) ได้ไหลออกสู่ทะเลอ่าวไทยที่อ.เทพาจ.สงขลาโดยที่ปากแม่น้ำได้มีการก่อสร้างเขื่อนกันทรายและคลื่นปากร่องน้ำ (Jetty) 1 คู่ทั้งทิศตะวันออกและตะวันตกโดยกรมเจ้าท่าซึ่งมีภารกิจหลักในการดูแลปากแม่น้ำในประเทศไทยเพื่อการคมนาคมให้เหตุผลในการก่อสร้างว่าเพื่อประโยชน์ต่อการสัญจรผ่านปากแม่น้ำลดการตกตะกอนบริเวณปากร่องเพื่อประหยัดงบประมาณในการขุดลอกร่องน้ำหลังการก่อสร้างไม่นานชายหาดด้านทิศตะวันตกได้เกิดการกัดเซาะอย่างรวดเร็วจนต้องดำเนินการป้องกันโดยการสร้างเขื่อนกันคลื่นจำนวน 4 ตัวเนื่องจากผลกระทบของ Jetty ปากร่องน้ำเทพาซึ่งกีดขวางการเคลื่อนตัวของตะกอนชายฝั่งและได้ส่งผลให้ชายหาดด้านทิศตะวันออกได้เกิดทับถมของตะกอนทรายเป็นบริเวณกว้าง
แม้จะมีโครงสร้างเพื่อป้องกันการตกตะกอนที่ปากร่องน้ำแล้ว แต่กรมเจ้าท่ายังต้องดำเนินการบำรุงรักษาปากร่องน้ำโดยการขุดลอกตะกอนอยู่เป็นครั้งคราว ครั้งนี้ก็เช่นเดียวกัน ได้ดำเนินการขุดลอกตะกอนที่ปากร่องน้ำเทพาตามที่ปรากฎจากสื่อสังคมออนไลน์ดังภาพที่ 2
และได้ทำการลำเลียงตะกอนที่ขุดลอกซึ่งประกอบไปด้วย น้ำ ตะกอนดินปนทรายค่อนข้างละเอียดคล้ายโคลน โดยขุดสันทรายด้านทิศตะวันออกของปากร่องน้ำให้เป็นช่องเปิดเพื่อการระบายน้ำและตะกอนดังกล่าวออกสู่ทะเล
จากภาพพบว่าได้ทำการขุดสันทรายชายหาดด้านทิศตะวันออกจนเป็นร่องกว้างขนานไปกับชายหาดยาวประมาณ 100 เมตร ซึ่งเดิมเป็นสันทรายที่สมบูรณ์สวยงามและมีตะกอนทรายทับถมอยู่เป็นบริเวณกว้างอันเนื่องมาจากผลกระทบของเขื่อนกันทรายและคลื่นปากแม่น้ำตามที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้นแสดงดังภาพที่ 3
โดยจากภาพที่ปรากฎในสื่อต่างๆแม้ยังไม่ชัดเจนนักว่าเริ่มขุดจากบริเวณไหนอย่างไร และปล่อยน้ำและตะกอนบริเวณใดของหาด แต่สามารถตั้งข้อสังเกตและประเด็นความห่วงกังวลต่อการดำเนินการได้ดังนี้
- เหตุผลใดจึงต้องระบายน้ำและตะกอนลงทางด้านตะวันออกของปากร่อง - เนื่องจากทิศทางการเคลื่อนตัวของตะกอนเลียบชายฝั่งบริเวณนี้คือจากทิศตะวันออกไปยังทิศตะวันตก หากมีการระบายตะกอนทางทิศตะวันออก คลื่นและกระแสน้ำก็จะพัดพาตะกอนให้กลับไปปิดทับถมปากร่องน้ำเหมือนเช่นเดิมซึ่งก็จะส่งผลให้การดำเนินการนี้ขาดประสิทธิภาพ ผู้ดำเนินการควรนำตะกอนที่ขุดลอกไปเสริมสมดุลตะกอนให้กับปากร่องน้ำทางทิศตะวันตกจะสมเหตุสมผลมากกว่า เพราะเป็นบริเวณที่เกิดการกัดเซาะเพราะขาดตะกอนตามที่ได้อธิบายมาแล้วข้างต้น
- เหตุผลของการใช้วิธีการขุดสันทรายเพื่อการระบายน้ำ - หากมีการอธิบายให้เหตุผลในข้อ 1 สมเหตุสมผลตามหลักวิชาการแล้ว เหตุใดจึงเลือกใช้การขุดสันทรายทั้งที่อาจใช้วิธีการอื่นเช่นการวางท่อระบายน้ำ เพราะการลำเลียงน้ำและตะกอนนี้เป็นเพียงการดำเนินงานเพียงชั่วคราว แต่หากใช้วิธีการขุดสันทรายอันสมบูรณ์แล้วทำการกลบร่องที่ขุดใหม่ ก็ไม่อาจคาดเดาได้ว่าสภาพของสันทรายหลังจากนั้นจะกลับมาสมบูรณ์เหมือนอย่างเดิมหรือไม่
- การประชาสัมพันธ์โครงการให้ประชาชนทราบ - ตามภาพข่าวยังไม่ชัดเจนถึงการมีอยู่ของป้ายประชาสัมพันธ์โครงการที่กำลังดำเนินการอยู่นี้
ทั้งนี้หากกรมเจ้าท่ามีเหตุผลอย่างเพียงพอและเป็นไปตามหลักวิชาการแล้วนั้นก็สมควรเผยแพร่และทำความเข้าใจกับผู้มีส่วนได้เสียกับโครงการดังกล่าวให้ชัดเจนนอกจากนี้ควรคำนึงถึงสภาพแวดล้อมและระบบนิเวศโดยรวมที่อาจจะเสียหายจนไม่อาจฟื้นคืนกลับได้เหมือนเดิมไว้เป็นหนึ่งในข้อควรพิจารณาด้วย
